Od momentu, gdy temat sygnalistów pojawił się w przestrzeni publicznej, wielu pracodawców zadaje sobie pytanie: czy nas to dotyczy? Czy musimy coś wdrożyć? Co grozi, jeśli tego nie zrobimy? W tym artykule wyjaśniamy, czym jest ochrona sygnalistów, kogo obowiązuje i jak się przygotować.
Kim jest sygnalista?
To osoba, która zgłasza nieprawidłowości, które zauważyła w miejscu pracy. Może to być pracownik, współpracownik, podwykonawca, a nawet kandydat do pracy. Ważne, by zgłoszenie dotyczyło spraw mających znaczenie publiczne – np. naruszeń prawa, nieprawidłowości finansowych, korupcji, zagrożeń dla środowiska czy bezpieczeństwa.
Czy moja firma musi wdrożyć system dla sygnalistów?
Tak, jeśli:
-
zatrudniasz co najmniej 50 pracowników,
-
działasz w określonym sektorze (np. finanse, ubezpieczenia, zdrowie, środowisko) – nawet jeśli zatrudniasz mniej osób,
-
prowadzisz jednostkę sektora publicznego.
Jeśli spełniasz którykolwiek z tych warunków – musisz wdrożyć odpowiednie procedury.
Co trzeba wdrożyć?
1. Kanał zgłoszeń – pracownik musi mieć możliwość bezpiecznego zgłoszenia nieprawidłowości, np. przez skrzynkę mailową, formularz online czy system informatyczny.
2. Procedurę zgłoszeń – wewnętrzny dokument regulujący, kto odbiera zgłoszenia, jak je weryfikuje i co się dzieje dalej.
3. Ochronę przed działaniami odwetowymi – sygnalista nie może być zwolniony, zdegradowany, mobbingowany ani w żaden sposób karany za zgłoszenie.
Jakie są najczęstsze błędy pracodawców?
-
brak wdrożenia jakichkolwiek procedur,
-
stworzenie regulaminu „do szuflady”, bez praktycznego działania,
-
nieuwzględnienie ochrony sygnalisty przed odwetem,
-
niewystarczająca komunikacja wewnętrzna – pracownicy nie wiedzą, że mogą zgłaszać naruszenia lub obawiają się to zrobić.
Co grozi za brak systemu?
Brak wdrożenia wymaganego systemu może skutkować:
-
sankcjami administracyjnymi,
-
postępowaniem sądowym,
-
utratą reputacji, jeśli sygnalista przekaże informacje bezpośrednio do mediów lub organu państwowego.
Jak się przygotować?
-
Przeanalizuj, czy podlegasz pod obowiązek ustawy.
-
Wybierz sposób przyjmowania zgłoszeń (wewnętrzny zespół, zewnętrzny podmiot, system IT).
-
Opracuj prostą, przejrzystą procedurę.
-
Poinformuj pracowników.
-
Przeszkol osoby odpowiedzialne za odbiór zgłoszeń.
Podsumowanie
Ochrona sygnalistów to nie biurokratyczny wymóg, ale realne narzędzie, które może pomóc firmie zidentyfikować problemy, zanim rozwiną się w kryzysy. Im wcześniej wdrożysz system, tym szybciej zyskasz kontrolę nad potencjalnymi ryzykami.
Dodaj komentarz